رضخ (اصطلاحات نظامی)رضخ اصطلاحی در فقه نظامی است. رضخ بخشش کمی از غنائم جنگی از طرف امام (علیه‌السّلام) یا نایب امام است که قبل از جدا کردن اصل خمس، به کسانی که در جنگ سهمی از غنیمت ندارند، داده می‌شود و به طور معمول از سهم جنگاوران کمتر است و مقدار آن بستگی به نظر امام (علیه‌السّلام) یا نایب امام دارد. ۱ - معنای لغویرَضْخْ از ماده رَضَخَ در لغت به معنای اعطای اندک است، و به قسمتی از غنایم جنگی که کمتر از سهم افراد است گفته می‌شود. ۲ - معنای اصطلاحیرضْخ در اصطلاح فقها بخشش کمی است که از طرف امام (علیه‌السّلام) یا نایب امام به کسانی که در جنگ سهمی از غنیمت ندارند، داده می‌شود و به طور معمول از سهم جنگاوران کمتر است و مقدار آن بستگی به نظر امام (علیه‌السّلام) یا نایب امام دارد. رضخ را از اصل غنیمت و قبل از جداکردن خمس آن عطا می‌کنند و آن را می‌توان به زنان، بردگان، کافرانی که جنگجویان مسلمان را به دستور امام یاری داده‌اند، پرداخت کرد. ۳ - نقلی از سماعهسماعه می‌گوید: «انَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ خَرَجَ بِالنِّساءِ فِی الْحَرْبِ یُداوینَ الْجَرْحی وَلَمْ یَسْهُمْ لَهُنَّ مِنَ‌الْفَیْ‌ءِ وَ لکِنْ نَفَلَهُنَّ؛ رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) زنان را جهت مداوای مجروحان در جنگ، همراه خودش برد و سهمی از فی‌ء به آنان نداد، ولی به آنها بخشش نمود.» فقها در جواز «رضخ» به روایاتی از جمله این روایت استناد کرده‌اند. ۴ - نقلی از امیه بنت قیسامیه دختر قیس گوید: به همراه رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به خیبر رفتیم و من زنی کم سن بودم و رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) مرا روی بار شتر سوار کرد... و پس از فتح خیبر از غنائم بین ما تقسیم کرد و این گردن‌بندی که در گردن من است به من داد که به خدا قسم هیچ‌گاه از من دور نمی‌شود و این گردن‌بند در گردن او بود تا اینکه فوت کرد. [۹]
حسون، محمد، اعلام النساء، ج۱، ص۹۱، دار الأسوة للطباعة و النّشر.
۵ - پانویس۶ - منبع• جمعی از نویسندگان، پژوهشکده تحقیقات اسلامی، اصطلاحات نظامی در فقه اسلامی، ص۶۷. رده‌های این صفحه : اصطلاحات نظامی | غنائم جنگی
|